Bankalar faiz artırdı, inşaatçı başının çaresine bakıyor
Konut satışlarındaki durgunluk inşaat firmalarını birbirinden cazip kampanyalar düzenlemeye itti. Banka faizlerinin yüzde 1.5'ler seviyesinde seyrettiği bir ortamda inşaat firmaları konut almak isteyenlere yüzde 1'in altında faiz oranları ve düşük peşinat gibi olanaklar sunuyor.

Referans Gazetesi'nin haberine göre, ekonomik kriz beklentisi ve bankaların yükselen faiz oranları konut satışlarını durma noktasına getirirken, kendi finansman modellerini oluşturan inşaat firmaları düzenledikleri kampanyalarla sektörü canlandırmaya çalışıyor. Bankaların konut kredilerinin 1.5'ler seviyelerinde seyrettiği bir ortamda inşaat firmaları yüzde 1'in altında faiz seçeneklerinin sunulduğu alternatif ödeme planları ile dikkat çekiyor. İnşaatçıların yürüttüğü kampanyalar sadece düşük faiz imkanı da sunmuyor. Müşteriye, kısa vadeli satışlarda sıfır faiz uygulaması, peşinat miktarlarının azaltılması, peşinat alınmaması ve teslimattan sonra başlayan taksit ödemeleri de seçenekler arasında yer alıyor.
 
Bankalar istekli değil

2006 yılında da bankaların konut kredisi faiz oranlarını normalin üzerine taşıdıklarını belirten Ağaoğlu Şirketler Topluluğu Yönetim Kurulu Başkanı Ali Ağaoğlu, "Bugünkü belirsizlik ve ekonomik dalgalanmanın olduğu ortamda bankalar önlerini göremedikleri için konut kredisi vermekte çok istekli değil. Bu nedenle bankalar kredi verirken bazı prosedürleri ince eleyip sık dokuyor. Finansal alt yapısı güçlü olan inşaat firmaları da kendi kaynaklarını kullanarak müşterilerine alternatif finansman olanakları sunma yoluna gitti" dedi.

Türkiye'de şu anda konut stokunda şişme olduğunun söylendiğini ancak genele bakıldığında Türkiye'nin ihtiyaç duyduğu toplam konut ihtiyacının henüz karşılanamadığını ifade eden Ağaoğlu, "Konut sektöründe yeni ev ihtiyacı göstergedir. Türkiye'nin yeni ev ihtiyacı 1 milyon adet iken üretilen konut sayısı ise en iyi dönemde 600 bin. İnsanlarımızın konut ihtiyacı var, insanlar konut almak istiyor. Fakat insanlara erişilebilir finansman olanakları sunmak gerekiyor. Türkiye'de vatandaşa uzun vadeli finansman olanağı sunulamadığı için konut üretimi 500 binlerde kalıyor" diye konuştu.
 
‘En iyi yatırım kriz zamanında yapılır'

Piyasanın daralmasıyla konut satışında zorlanan firmalardan bazısı kalite ve ödeme seçeneklerine vurgu yaparken, bazısı da yatırım avantajını ön plana çıkarıyor. Kuzu Grup'un TOKİ ile birlikte Halkalı'da inşa ettiği Divan Residence'ın satış ilanlarında "Kolay ulaşım olanaklarıyla, yeni yaşam tarzıyla, mükemmel bir yatırımla buluşacaksınız" deniliyor. E-5, TEM ve Atatürk Havalimanı'na yakınlığını avantaj olarak kulanan Kuzu, göl manzaralı 1+1 ve 2+1 daireleri 99 bin YTL'den başlayan fiyatlarla satışa sunuyor. Yine TOKİ'nin Bahçeşehir Ispartakule projesinde "Hem geleceğe hem de bugüne yatırım yapın" sloganı ile başlattığı kampanyada birçok ödeme seçeneği sunuluyor.

KC Group dün gazetelere "Kriz zamanında yatırım mı olur, böyle dönemlerde hiçbir risk almadan sahip olduklarınla yetinmek gerek diye düşünenler ilanın geri kalanını okumak için nefeslerini boşa tüketmesinler" başlıklı bir ilan verdi . "Gerçek fırsatlar kriz zamanında doğar" vurgusu yapılan ilanda şu ifadelere yer verildi: "Bakir gelecek vaadeden gözde yerlerden satın alacağınız gayrimenkul ekonomi yeniden rayına oturup, piyasalar durulunca size kat kat fazlasını kazandırır."  

Sektör temsilcilerinin görüşleri

FİNANSMAN SORUNU ÇÖZÜLMELİ / Ağaoğlu Şirketler Topluluğu Yönetim Kurulu Başkanı Ali Ağaoğlu
Belirsizlik ve ekonomik dalgalanma nedeniyle bankalar önlerini göremedkleri için, konut kredisi vermekte çok istekli değiller. Finansal alt yapısı güçlü olan inşaat firmaları ise kendi kaynaklarıyla müşterilerine alternatif finansman olanakları sunuyor. Türkiye'nin yeni ev ihtiyacı 1 milyon adet. Ancak üretilen konu sayısı en iyi dönemde bile 600 bin. İnsanlarımızın konut ihtiyacı var. Onlara erişilebilir finansman olanaklarının sunulması gerekiyor. Bu nedenle biz kendi finansal kaynaklarımızı devreye sokuyoruz.
 
 
KONUT ALMAK İÇİN İYİ BİR DÖNEM / Dumankaya İnşaat Yönetim Kurulu Üyesi Ali Dumankaya
Önceden doğru fiyatlama yapan firmalar, şu anda satışlarına devam ediyor. Başta demir olmak üzere inşaat maliyetlerindeki artış, konut fiyatları üzerinde alttan baskı yapıyor. Konut fiyatlarında bir düşüş beklentisi içinde olanlar yanılıyor. Tam aksine fiyatlarda yükselme olacaktır. Konut almak isteyenler bu fırsatı iyi değerlendirmeli. Firmalar, karlarından fedakarlık yaparak kampanyalar gerçekleştiriyor. Biz bu tür krizlerle ilk kez karşılaşmıyoruz, kurumsal firmaların çoğalması krizin etkilerini minimuma indirdi.
 
DOĞRU PROJELERİN SORUNU YOK / Teknik Yapı Ceo'su Teoman Metehan
Sektör son 3 yıldır yurtdışı ve yurtiçindeki gelişmelerin etkisi altında. Ancak, konut sektöründeki uzun vadeli oyucular ve güçlü firmalar, her döneme uygun stratejiler geliştirebilme esnekliğine sahiptir. Bu nedenle krizlerden her firma aynı derecede etkilenmiyor. Doğru yerde doğru projeler gerçekleştiren firmaların konut satışlarında sorun olmadığı görülüyor. Müteahhitler kar marjlarından fedakarlık ederek pazarlama stratejileri geliştiriyor. Talepteki yoğunluğun artmasıyla konut fiyatları olması gereken noktaya ulaşacaktır.
 
2009 GEÇİŞ DÖNEMİ OLUR / Emlak Komisyoncuları Odası Başkan Yardımcısı Nizamettin Aşa
Markalı konut projeleri dışında satılan ev neredeyse yok. 2008'de satılık tabelalarında yazan fiyatlar 2007'nin son dönemiyle aynı. Ancak bugün, fiyat üzerinden yüzde 20-30 pazarlık payı ile konut satın alınabiliyor. Belli bölgeler dışında, emlak piyasasındaki durgunluğun yıl sonuna kadar devam edeceğini düşünüyoruz. 2008'in son çeyreğinde dönemsel bir canlılık olabilir. 2009 geçiş dönemi olacak. 2010 yılında ise, mortgage sisteminin sağlıklı işlemesiyle konut sektörü canlı ve hareketli bir sürece girecektir.

Gıda fiyatlarındaki yükseliş 100 milyon insanı açlığa itebilir

Dünya Bankası Başkanı Robert Zoellick, gıda fiyatlarındaki hızlı yükselişin yoksul ülkelerde 100 milyon insanı açlığa mahkum edebileceğini söyledi.

Zoellick, hafta sonunda Washington'da Dünya Bankası-IMF bahar toplantıları sırasında yaptığı açıklamada, yoksul ülkelerdeki yardıma muhtaç insanlara gıda sağlamak için daha fazla yardım ve küçük çiftçilere destek çağrısında bulundu.

Zoellick, “Taslak analizlere dayanarak, son üç yılda gıda fiyatlarının ikiye katlanmasının geliri düşük ülkelerde 100 milyon insanı açlığa itebileceğini tahmin ediyoruz” diye konuştu.

Hükümetlerden, BM Dünya Gıda Programı'na (WFP) 1 Mayıs'a kadar ihtiyacı olan 500 milyon dolarlık acil yardım taahhütlerini hızla yerine getirmesini isteyen Zoellick, “Hükümetlerin mümkün olan en kısa sürede verdiği sözlere uyması ve diğerlerinin yeni taahhütlerde bulunmaya başlaması önemli. WFP'nin bu çağrıyı yaptığından beri fiyatlar daha fazla yükseldi, bu yüzden hükümetlerin hızlı hareket etmesi zorunlu” dedi.

Gıda fiyatlarının yüksek olması nedeniyle Haiti'de hükümetin ölümlere yol açan ayaklanmalardan sonra hafta sonu düşmesi ve yağmalamaların, acil uluslararası eylemin önemine işaret ettiğini söyleyen Zoellick, Dünya Bankası'nın Haiti'ye gıda programları için ek olarak 10 milyon dolar yardım bağışladığını belirtti.

Zoellick, Dünya Bankası Kalkınma Komitesi'nin, yoksul ülkelerde tarımsal üretimi desteklemeyi ve küçük çiftçilere yardımcı olmayı amaçlayan “Küresel Gıda Siyaseti için Yeni Sözleşme” önerisini onayladığını da belirtti.

Bu arada Fransa Tarım Bakanı Michel Barnier de BFM Radyosu'na yaptığı açıklamada, yükselen gıda fiyatlarını düzenlemek ve spekülasyonu önlemek için hükümetlerin harekete geçmesi gerektiğini söyledi.
İnsanlar için yiyeceğin piyasa kurallarının ve uluslararası spekülasyonun merhametine bırakılamayacağını ifade eden Barnier, Avrupalıların kendilerine bunu bütün uluslararası organizasyonlarda sorması gerektiğini kaydetti.

ARTAN GIDA FİYATLARI

Gıda fiyatları son aylarda artan talep, bazı ülkelerde olumsuz hava koşullarının rekolteyi düşürmesi ve biyoyakıt için ürün yetiştirilmesine kullanılan arazinin artması yüzünden hızla yükseldi.

Temel gıda ürünleri buğday, pirinç ve mısır fiyatlarının yükselmesinin son 3 yılda tüm gıda fiyatlarının yüzde 83 artmasına yol açtığını belirten Dünya Bankasına göre, geçen yıl buğday ve pirinç fiyatları iki kattan fazla arttı.
Ekonomi kanalı Bloomberg'e göre, Mart 2007-Mart 2008 döneminde mısırın fiyatı yüzde 31, pirinçin fiyatı yüzde 74, soyanın fiyatı yüzde 87 ve buğdayın fiyatı yüzde 130 yükseldi.

Gıda ile enerji fiyatlarındaki hızlı yükseliş Haiti, Mısır, Endonezya, Bangladeş, Fildişi Kıyıları, Etiyopya ve Filipinler'de ayaklanmalara ve protestolara yol açtı.

PİRİNÇ FİYATLARININ YÜKSELMESİ

Çin, Hindistan, Vietnam ve Mısır gibi dünyanın önde gelen pirinç üreticisi ülkeler stoklarını korumak ve enflasyonun yükselmesini önlemek için pirinç ihracatına kısıtlama getirirken, bundan en fazla etkilenen ülkelerin başında Bangladeş, Filipinler ve Afganistan geliyor.

Pirinç fiyatları, kötü hava koşulları yüzünden rekoltenin düşük olması, nüfusun ve gelirin arttığı bazı pirinç ithalatçısı ülkelerde talebin artması, fiyatların daha fazla yükseleceği beklentisiyle, spekülatif amaçlı stok yapılması ile stokların düşük olması ve uzun dönemli tarımsal yatırıma sahip olunmaması nedeniyle yükseliyor.

ASYA ÜLKELERİNDE DURUM

BM Gıda ve Tarım Örgütü'ne (FAO) göre, dünyanın en büyük pirinç üreticisi Çin'de tüketiciler gelirleri yükseldiği için daha az pirinç tüketiyor. Çinliler pirinç yerine et ve süt ürünleri tüketimine yöneliyorlar.

Ancak, gıda enflasyonu nedeniyle sosyal ya da siyasi tansiyonun yükselmesinden endişe eden hükümet, tüketicilerini korumak için pirinç ihracatına bazı kısıtlamalar getirdi.

Çin Başbakanı Wen Jiabao, ülkesinin, 1,3 milyardan fazla nüfusunu beslemek için pirinç ihtiyacını giderebilecek kapasiteye sahip olduğunu ve 40-50 milyon ton pirinç stoku bulunduğunu söyledi.
Çin'den sonra ikinci büyük pirinç üreticisi Hindistan'da pirinç, 1 milyardan fazla nüfusun yüzde 65'inin temel gıdası konumunda bulunuyor.

Yetkililer, Hindistan'ın nüfusunu beslemek için yeteri kadar rezervi bulunmasından ötürü henüz bir kriz olmadığını söylese de hükümet, artan gıda fiyatlarını engellemek için pirinç ihracatını yasakladı.
Bangladeş'de pirinç fiyatlarının yükselmesi nedeniyle insanlar, 1974'deki kıtlıktan bu yana en kötü gıda sıkıntısıyla karşı karşıya bulunuyor.

Geçen yıl ücretlerin artmadığı, ancak gıda fiyatlarının ikiye katlandığı ülkede yüzlerce yoksul aile günde bir öğünle yaşamaya çalışıyor ve bütçelerinin yüzde 70-80'ini gıdaya harcıyor. Hükümet 2,6 milyon insana pirinç yardımında bulunuyor ve bazı ailelere düşük fiyatla pirinç veriyor.

ABD Tarım Bakanlığı'na göre, bir zamanlar pirinçte kendi kendine yeten Filipinler, geçen yıl Nijerya, Endonezya ve Bangladeş'in önünde dünyanın en fazla pirinç ithalatçısı ülke oldu. Son 20 yılda sulak arazilerinin yarıya yakınını kaybeden ve hızla kentleşen ülkede hızla büyüyen nüfusun iç talebi artırmasıyla pirinç fiyatları da yükseldi.
Ülkede pirinç stoklarının düşük olması nedeniyle, hükümet pirinç ithalatını garanti altına almak için Vietnam ile bir anlaşma imzaladı, Tayland ile anlaşmaya çalışıyor.

Dünyanın en büyük pirinç ihracatçılarından Tayland'da, pirinç ihracatına şimdilik bir kısıtlama getirilmezken, hükümet pirinç ihracatını sınırlamayı düşündüğü haberlerini reddediyor.

Enflasyonu önlemek için pirinç stoklarından 2,1 milyon tonu piyasaya süren hükümet, ayrıca herhangi bir sıkıntıya girilmemesi için ihracatçılara en az 500 ton pirinci bir kenara koyma kuralını uygulayacağını belirtiyor.
Türkmenistan'dan AB'ye Nabucco 

sözü

Türkmenistan Cumhurbaşkanı Gurbanguly Berdymuhkammedov, Türkiye’nin de ortakları arasında bulunduğu Nabucco projesi açısından büyük bir önem taşıyan gaz sevkıyatını yapma sözünü verdi.

Ekonomi gazetesi Financial Times’e açıklamalarda bulunan Avrupa Komisyonu’nun Dış İlişkilerden Sorumlu Üyesi Benita Ferrero-Waldner, Türkmenistan Cumhurbaşkanı'nın geçen hafta AB’ye yılda 10 milyar metre küp gazın sağlanacağı garantisini verdiğini açıkladı.

Türkmenistan’a yaptığı ziyaretin ardından Financial Times gazetesine konuşan Ferrero-Wandner, söz verilen gaz miktarının büyük olmamakla birlikte “çok önemli bir ilk adım” oluşturduğunu da söyledi.

İngiliz gazetesi de, ABD ve AB’nin, Rusya’yı by pas ederek Hazar üzerinden ve Nabucco boru hattının aracılığıyla Batı’ya gaz sağlanması için baskı yaptıklarını kaydetti. Gazete uzmanların Türkmen gazının nasıl sağlanacağının ise “net” olmadığını söylediklerine de dikkat çekerken, Türkmenistan’ın mevcut gaz ihracatının hemen hemen tümünün 2028 yılına kadar devam eden anlaşmalara bağlandığına vurgu yaptı.

Buna karşın Türkmenistan’ın çok büyük ek rezervlerinin olduğunu ancak bunların henüz geliştirilmediğini kaydeden gazete, Hazar Denizinin altındaki rezervleri geliştirmek isteyen şirketlerin, teknik zorluklar ile Rusya ve diğer Hazar ülkelerinden kaynaklanan hukuki ve siyasi itirazlarla karşı karşıya bulunduğuna dikkat çekti.

Azerbaycan’a ulaşacak Hazar Denizi altındaki bir boru hattının benzer zorluklarla karşılanacağını belirten gazete, Ferreno-Waldner’in başta opsiyonların da bulunduğunu söylediğini kaydetti.

Ferrero-Waldner, diğer üç alternatifi, Azeri ve Türkmen offshore tesisleri arasındaki mesafenin, 60 kilometrelik bir “mini boruhattı” ile kapatılması, bir onshore bağlantı yapılması ve gazın sıvılaştırılarak Hazar Denizi üzerinden tanker ile taşınması olarak sıraladı.

Türkmenistan’ın teklifinin gelecek yıldan itibaren geçerli olacağını belirten Ferrero-Waldner, Türkmenistan’ın teklifine AB’den, boruhattı altyapı gibi alanlarda yatırım önerisiyle yanıt verilmesi gerektiğini vurguladı.

NABUCCO YAPIMI 2010 YILINDA BAŞLAYACAK

Bu arada, Türkiye’nin yanısıra Almanya, Avusturya, Macaristan, Romanya ve Bulgaristan’ın da yer aldığı Nabucco Projesi Genel Müdürü Reinhard Mitschek de, 5 milyar euroya mal olması beklenen 3 bin 300 kilometrelik boru hattının yapım çalışmalarının, öngörüldüğü gibi 2010 yılında başlayabileceğini belirtti.

Bir süre önce Alman RWE şirketinin de katılması ile büyük bir destek alan projenin, Avusturya’dan Macaristan, Romanya ve Bulgaristan üzerinden Ankara’ya kadar uzanacak ilk aşamasının 2013 yılında tamamlanacağı kaydediliyor. Ankara’dan itibaren boru hattının doğuya yönelen bir hatta bağlanarak Türk sınırına kadar uzanacağı da ifade ediliyor.

Mitschek, Nabucco boru hattı tarafından taşınacak ilk gazın Azerbaycan’ın Şah Denizi’nden geleceği, oradan ilk aşamada yılda 8 milyar metre küp sağlanacağını belirtirken diğer potansiyel tedarikçilerin arasında Kazakistan. Kuzey Irak, Mısır ve İran’ın da bulunduğunu anlattı.

Nabucco’nun tam kapasite ile işlediği zamanda yılda 30 milyar metre küp gaz taşıyacağına, bunun da Avrupa’nın ihtiyaç duyduğu 500 milyar metre küp gazın ancak küçük bir kısmını oluşturacağına, ihtiyaçların çoğunun Rusya tarafından karşılanması sürdürüleceğine dikkat çekildi.

İspanya'da ekonomik krize karşı önlem

İspanya'da 9 Martta yapılan genel seçimlerin ardından ikinci kez ülkeyi yönetecek sosyalist hükümetin ilk icraatı, olası bir ekonomik krizi önlemeye yönelik kararlar olacak.

Önceki hükümette olduğu gibi yeni hükümette de Başbakan Yardımcısı ve Ekonomi Bakanı olarak görevine devam eden Pedro Solbes, İspanya'da olası bir ekonomik krizi önlemek için toplam 10 milyar Avro'luk bir yardım paketini ilk Bakanlar Kurulu toplantısında onaylayacaklarını açıkladı.

"İspanyol vatandaşlarının kullanması için 10 milyar Avro gibi büyük bir rakam sunuyoruz" diyen Solbes, bunun 6 milyar Avro'sunun vergi indirimi şeklinde olacağını, 4 milyar Avro'sunun da orta ve küçük ölçekli işletmelerin finansmanına yardımcı olabilmek için kredi olarak verileceğini kaydetti.

Solbes, Kral Juan Carlos önünde yemin ederek resmen göreve başlamayı beklemeden, geçen hafta sonu ABD'ye giderek Uluslararası Para Fonu (IMF) ve Dünya Bankasında görüşmelerde bulunmuştu